Na przestrzeni lat łatwo dostrzec intensywny rozwój medycyny, a co za tym idzie – korzystny wpływ na próbę przedłużenia ludzkiego życia. Jednakże postęp cywilizacji niesie ze sobą również pewne zagrożenia. Doskonałym przykładem jest nadal niewygaszona pandemia COVID-19 czy inne sezonowe, z pozoru niegroźne fale zachorowań na grypę. Wyzwaniem jest również ciągła walka z chorobami cywilizacyjnymi związanymi z obniżoną aktywnością fizyczną oraz siedzącym trybem życia. Niestety w takich okolicznościach każdy z nas musi być wyczulony na wszelkie ostrzegawcze sygnały, wysyłane przez nasz organizm. Z tego powodu w domowych apteczkach, obok opatrunków, coraz częściej znajduje się specjalistyczny sprzęt. W dzisiejszym wpisie dowiemy się co nieco o pulsoksymetrze – do czego służy, jak jest zbudowany i dlaczego może okazać się niezwykle przydatny.
Spis treści
Ważne wskaźniki stanu organizmu
Zapewne sporo osób wie, że istnieje taki aparat jak pulsoksymetr. W szczególności w ostatnim czasie, właśnie z powodu pandemii, okazał się on przydatnym przyrządem monitorującym stan zdrowia. Pulsoksymetr ma za zadanie przede wszystkim mierzyć poziom saturacji krwi. Czym ona właściwie jest? Saturacja to nic innego niż procentowa wartość, która wskazuje nasycenie cieczy gazem. W tym przypadku mowa o krwi, a tym istotnym gazem jest oczywiście tlen. Urządzenie to zatem określa w czasie rzeczywistym, jak dużo cząsteczek tlenu znajduje się w określonej porcji krwi. Pozwala na ocenienie dotlenienia organizmu, co jest kluczowe w wielu stanach chorobowych. Oprócz tego urządzenie mierzy również puls – jego wartość jest pomocna w szerszej diagnostyce.
Jak to działa?
Warto jednak zrozumieć, w jaki sposób urządzenie wykrywa zarówno puls, jak i poziom wysycenia krwi tlenem. Pulsoksymetr zakłada się zazwyczaj na palec dłoni, lecz można spotkać się ze sprzętem dostosowanym do pomiaru z płatka ucha. Taką wersję jednak zazwyczaj wykorzystuje się w praktyce szpitalnej. Sprzęt ten emituje promieniowanie o określonej długości fali – dokładnie mowa o czerwonych i podczerwonych wiązkach światła. Przechodzą one przez tkanki palca, w tym krew, po czym odbierane są przez detektor.
Konkretna postać hemoglobiny – oksyhemoglobina – nietrwale wiąże cząsteczki tlenu w płucach, które oddaje mioglobinie w tkankach organizmu. I właśnie oksyhemoglobina pochłania emitowane przez pulsoksymetr promieniowanie, a ilość tego odebranego przez detektor wskazuje, ile dokładnie tlenu jest obecne w krwi badanego. Algorytm przelicza to na wartość procentową. Jakie wyniki są w normie, a które powinny nas zaniepokoić?
Interpretacja wyników
Gdy już dokonany zostanie pomiar, należy go prawidłowo zinterpretować. Właściwa saturacja powinna znajdować się w zakresie wartości od 95 do 100%. Z tego też powodu wszelkie niższe pomiary alarmują o różnym stopniu niedotlenienia organizmu. Wyjątkiem może być podeszły wiek bądź towarzyszące choroby, wpływające na ogólny stan zdrowia oraz wydolność. Wtedy też wyniki w przedziale 92-95% nie są niczym niepokojącym. Jednakże długo utrzymujący się, nawet niewielki niedomiar tlenu w ustroju może przyczynić się do poważnych zaburzeń w jego funkcjonowaniu. Poważne spadki saturacji natomiast bezpośrednio wskazują na upośledzenie funkcji układu oddechowego. Już wartość poniżej 90% wysycenia tlenem krwi powinna skłaniać nas do konsultacji lekarskich, tym bardziej jeśli obserwujemy u siebie dodatkowe objawy w postaci osłabienia, zadyszki czy inne symptomy wskazujące na niedotlenienie – takie jak zasinienie ust, bóle i zawroty głowy bądź przyspieszenie tętna oraz wzrost ciśnienia tętniczego.
Jak prawidłowo przeprowadzić badanie?
Aby wyniki były wiarygodne, należy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim pulsoksymetru nie powinno się używać, gdy mamy paznokcie hybrydowe lub żelowe bądź kiedy nasze naturalne są pokryte ciemnym lakierem. To samo tyczy się jakichkolwiek kosmetyków posiadających substancje blokujące promieniowanie IR, czyli wszelkie preparaty z ochronnymi filtrami. Oprócz tego również tatuaże zatrzymują promieniowanie, co może znacząco obniżyć wynik pomiaru. W takiej sytuacji należy pozbyć się fałszującego pomiar preparatu bądź wybrać inny palec. Również należy unikać silnego światła widzialnego, ponieważ także może ono zafałszować pomiar. Ważne jest to, aby dokonać badania w temperaturze pokojowej, ponieważ zimne dłonie będą miały obkurczone naczynia krwionośne, a to z kolei uniemożliwi pomiar saturacji. Zadbajmy poniekąd o czystość opuszka palca, bo wszelkie zanieczyszczenia też zaburzają odczyt wysycenia krwi tlenem.
Pulsoksymetr to niezwykle przydatne urządzenie. Przydaje się nie tylko w szpitalu czy przychodniach medycznych, lecz także w domu. Dzięki temu, że w każdej chwili można sprawdzić poziom saturacji, jest się w stanie skutecznie kontrolować stan swojego organizmu. Z tego też powodu, aby w porę zauważyć objawy niedotlenienia, coraz więcej osób decyduje się na zakup tego urządzenia. A że wbrew pozorom objawy permanentnego niedotlenienia nie zawsze są oczywiste, jest to bardzo rozważna decyzja.